Konflikt interesów, budowanie lojalności do marki już w ciąży…, czyli jak się w Polsce buduje kulturę karmienia piersią

 

Konflikt interesów, budowanie lojalności do marki już w ciąży…, czyli jak się w Polsce buduje kulturę karmienia piersią

Ostatni człon tytułu ironiczny. Bo bynajmniej kultury karmienia piersią w ten sposób nie zbudujemy. Ale kulturę butelki już tak…

Wpis zainspirowany kolejnymi doniesieniami słusznie oburzonych laktywistów, pokazujący konflikt interesów w obszarze systemu ochrony zdrowia w naszym państwie (zob. zdjęcie tytułowe). A ponieważ możliwość komentowania posta, którego ów wpis dotyczy została wyłączona, wrzucam sprawę na tapetę u siebie na blogu i na fb.

Czas zacząć o tym mówić i to głośno, jeśli chcemy zmian. Ale do rzeczy.

Czy kogoś jeszcze dziwi, dlaczego wciąż tkwimy w kulturze butelki? Dlaczego mało kobiet karmi piersią? Dlaczego drogie sztuczne mieszanki wypierają naturalny, optymalny dla dziecka pokarm jego własnej matki?

Mnie to już nie dziwi. Ale wciąż smuci. Zwłaszcza wtedy, kiedy Ci, którzy powinni promować, wspierać i chronić karmienie piersią – czyli pracownicy ochrony zdrowia - de facto promują mleko modyfikowane. Czyli produkt, który konkuruje z mlekiem kobiecym…

Wchodzenie w relacje z firmami, które mają konflikt interesów w obszarze żywienia niemowląt i małych dzieci szkodzi karmieniu piersią oraz podejmowaniu świadomych decyzji dotyczących żywienia dzieci, a w efekcie szkodzi zdrowiu publicznemu. Dostarczanie do szpitali i innych podmiotów systemu ochrony zdrowia przez firmy produkujące żywność dla niemowląt i małych dzieci paczek podarunkowych, produktów i innych materiałów promocyjnych dla kobiet w ciąży oraz matek niemowląt i małych dzieci jest skuteczną taktyką marketingową tych firm. Buduje lojalność do marki (w tym przypadku już w ciąży…) i wykorzystuje autorytet pracowników ochrony zdrowia w celu promowania produktów bezpośrednio (sztuczne mieszanki) lub pośrednio (żywność uzupełniająca promowana niezgodnie z Wytycznymi WHO z 2016 r., w tym żywność przeznaczona dla niemowląt poniżej 6.m.ż.) konkurujących z karmieniem piersią. Przekazujący paczki personel medyczny staje się narzędziem w ręku firm, uczestnicząc – świadomie lub nieświadomie - w promowaniu ich produktów. Od dawna mówi o tym Światowa Organizacja Zdrowia (WHO), Unicef, IBFAN i inne podmioty stojące na straży zdrowia, w tym prawidłowych praktyk żywieniowych niemowląt i małych dzieci (polecam lekturę raportu, o którym mowa poniżej i w przyp. nr 3, wraz z przytaczanymi tam źródłami).

Powyższe zachowania naruszają zapisy Międzynarodowego Kodeksu Marketingu Produktów Zastępujących Mleko Kobiece wraz z następującymi po nim rezolucjami WHA (Kodeks WHO) [1]. Być może naruszają także przepisy wdrażające ów Kodeks - zależy to od zawartości paczuszek dla ciężarnych… Niezależnie od tego, szkodzą karmieniu piersią i w efekcie zdrowiu publicznemu… Czy paczuszki dla ciężarnych są tego warte?

I na koniec krótkie wyjaśnienie. To nie produkt jest „zły”. To marketing jest nieetyczny, nierzadko wprowadzający w błąd, agresywny, szkodliwy dla optymalnego żywienia niemowląt i małych dzieci, a w efekcie dla zdrowia publicznego. I o tym jest ten krótki wpis.

Kobiety mają prawo do podjęcia świadomej decyzji o sposobie karmienia dziecka, a to wymaga otrzymania obiektywnych, bezstronnych, rzetelnych informacji, czyli także wolnych od wpływów komercyjnych, w tym od różnych trików marketingowych mających na celu wzbudzenie wdzięczności (prezenty….), budowanie lojalności i oswajanie z marką już w ciąży, a w rezultacie – zwiększenie sprzedaży produktów określonej firmy.

Oto jeden z niestety wielu dowodów na to, że potrzebne jest pełne wdrożenie Kodeksu WHO do prawa polskiego, łącznie z uregulowaniem kwestii konfliktu interesów w obszarze systemu ochrony zdrowia, oraz odpowiednia edukacja pracowników ochrony zdrowia w zakresie znajomości Kodeksu i przepisów go wdrażających.

Taki postulat został zawarty m.in. w petycji do MZ w sprawie zmian prawnych i podjęcia działań mających na celu poprawę opieki laktacyjnej w Polsce [2], złożonej w dniu 30.12.2023 r. przez Stowarzyszenie Małyssak reprezentujące Koalicję na rzecz zmian w opiece laktacyjnej w Polsce, w skład której wchodzą także Stowarzyszenie Ochrony, Promocji i Wsparcia Karmienia Piersią, Fundacja Mlekiem Mamy, Fundacja Matecznik, Stowarzyszenie Tulimy Mamy, Fundacja Specjaliści Dzieciom, Fundacja Mama na Huśtawce, Karolina Morze (laktaceuta.pl), Agata Brojanowska-Aleksandrowicz (hafija.pl) oraz ja😊.

Postulat ten znajduje uzasadnienie w „Raporcie z monitoringu opieki laktacyjnej w Polsce za lata 2018-2022” [3]. Ochrony przed wpływami marketingowymi w obszarze systemu ochrony zdrowia dotyczą podrozdziały 2.3, 3.2.13 i 4.4 oraz podsumowanie, wnioski i rekomendacje raportu, w których poruszam ten temat i oceniam wyniki raportu pod kątem naruszeń Kodeksu WHO i przepisów go wdrażających, proponując konkretne rozwiązania w tym zakresie.

Jest to ważne, ponieważ wśród najczęściej identyfikowanych barier w rozpoczęciu i kontynuowaniu karmienia piersią wskazuje się m.in. brak wdrożenia lub niedostateczne wdrożenie Kodeksu WHO [4]. Do pełnej implementacji Kodeksu WHO wzywa od dawna WHO oraz specjalni sprawozdawcy ONZ, którzy uznają, że państwa są do tego zobowiązane na podstawie Konwencji o prawach dziecka i innych instrumentów ONZ dotyczących praw człowieka [5]. Na potrzebę pełnego wdrożenia Kodeksu WHO zwraca się również uwagę w licznych dokumentach międzynarodowych związanych z ochroną zdrowia i optymalnych praktyk żywienia niemowląt i małych dzieci, a także w piśmiennictwie zagranicznym i polskim [6].

Liczymy na to, że nasz głos zostanie usłyszany i potrzebne zmiany prawne zainicjowane. Niezależnie od tego, osobiście liczę również na to, że pracownicy ochrony zdrowia zdadzą sobie wreszcie sprawę, że ich uczestnictwo w marketingu produktów zastępujących mleko kobiece oraz butelek do karmienia i smoczków do nich szkodzi karmieniu piersią, a w konsekwencji zdrowiu publicznemu. Jest to sprzeczne z misją i powołaniem pracowników ochrony zdrowia, których rolą jest przecież ochrona i promocja zdrowia, a karmienie piersią jest elementem profilaktyki zdrowotnej.

Zachęcam do podpisywania petycji (link w [2]) oraz udostępniania tego wpisu. Kropla drąży system!

Pozdrawiam serdecznie!

Anna – Wasz prawnik laktacyjny

 

[1] UNICEF, What I Should Know About ‘the Code’: A Guide to Implementation, compliance and Identifying Violations, 2023, https://globalbreastfeedingcollective.org/media/2121/file

[2] PETYCJA NA RZECZ ZMIAN W OPIECE LAKTACYJNEJ W POLSCE, https://malyssak.pl/petycja-2023-2024/#podpis

[3] Raport z monitoringu opieki laktacyjnej w Polsce za lata 2018-2022, https://malyssak.pl/raport-monitoring-opieki-laktacyjnej-2023/

[4 ] European Commission, Karolinska Institutet, IRCCS Burlo Garofolo, WHO, Infant and young child feeding: standard recommendations for the European Union, https://www.richtigessenvonanfangan.at/fileadmin/Redakteure_REVAN/user_upload/EUNUTNET_Infant_and_young_child_feeding.pdf

 

[5] United Nations Office of the High Commissioner for Human Rights, Joint statement by the UN Special Rapporteurs on the Right to Food, Right to Health, the Working Group on Discrimination against Women in law and in practice, and the Committee on the Rights of the Child in support of increased efforts to promote, support and protect breastfeeding, 2016, https://www.ohchr.org/en/statements/2016/11/joint-statement-un-special-rapporteurs-right-food-right-health-working-group

 

[6] Zob. Koronkiewicz-Wiórek A., O potrzebie skorzystania przez Rzeczpospolitą Polską z prawa opcji w odniesieniu do reklamy preparatów do początkowego żywienia niemowląt i żywności specjalnego przeznaczenia medycznego opracowanej w celu zaspokojenia potrzeb żywieniowych niemowląt, Przegląd Prawa i Administracji 134, 2023, https://wuwr.pl/ppa/article/view/15405/13857 i przywołana tam literatura.

 

#DośćNieetycznegoMarketingu #KodeksWHO #ochronakarmieniapiersią #prawoilaktacja #StopPredatoryMarketing #EndExploitativeMarketing #BabiesBeforeProfit #WHOCode #breastfeedingprotecition #lawandlactation